Betimleme Çeşitleri :
Betimleme, yazarın anlattıklarına ve duygularını katıp katmamasına göre ikiye ayrılır.
Bunlar açıklayıcı betimleme ve sanatsal betimlemedir. Sanatsal betimlemenin diğer adları izlenimsel betimleme ve öznel betimlemedir. Yani her üçü de aynı anlama gelmektedirler. Biz burada sanatsal betimleme konu anlatımı yapacağız. Açıklayıcı betimleme hakkında detaylı bilgiyi https://www.bulabilirim.com/580/aciklayici-betimleme-nedir-ozellikleri-nelerdir linkinden bulabilirsiniz.
Sanatsal Betimleme Nedir?
Kişisel duygu ve düşüncelerin ağır bastığı betimleme türüdür. Anlatılanlar kişiden kişiye göre değişen nitelikler ve ayrıntılardır. “Gökkuşağının renkleri içimi açıyor” cümlesinde kişiden kişiye göre değişen bir düşünce söz konusu olmaktadır. Aynı hava başka bir insan için farklı duygular uyandırabilmektedir.
İzlenimsel Betimlemenin Özellikleri Nelerdir? Veya diğer adı ile Sanatsal Betimlemenin Özellikleri Nelerdir?
1 . izlenim kazandırmak amacı ile yazılır.
2 . Değişik duyulara seslenen özel detaylar üzerinde durulur.
3 . Ayrıntılar kişisel duygu ve düşüncelere göre verilir.
4 . Sanatsal betimlemede asıl amaç sanat yapmaktır. Bu yüzden edebi yazılar genellikle sanatsal betimlemeyi kullanmaktadırlar. Çünkü yazar anlatımını duygularına bağlı olarak anlatır.
Aşağıdaki cümleyi inceleyelim.
"Gözlerine baktığımda, gözlerinde kayboluyordum. Onun bana bakışındaki boşlukta ise bir daha kayboluyordum. Aynı dünya iki bakış açısı ile bu kadar farklı olamaz. Benim ona bakarken gördüğüm güzellikler, onun bana bakışında bir bir yok oluyordu. Dünya gerçekten benim hayal ettiğim gibi masmavi gökyüzü, yemyeşil yeryüzünden mi ibaretti yoksa onun gördüğü gibi sadece sıcak ve kurak bir çölden mi?”
Yazar, hayal ettiği dünyasını kendi bakış açısı ile anlatıyor. Bu cümle duyguların ön plana çıktığı bir sanatsal yani izlenimsel bir betimleme örneğidir. .
Soru Örneği :
Bineceği at, kuyruğu ve yelesi siyah, sağ ön bacağında beyaz bir leke olan, güneşte kısa tüyleri parlayan sütlü kahve renginde, bin altınlık, heybetli bir İngiliz kısrağıydı ki yürüyüşünde bile bir asalet vardı. Dörtnala kalktığında bir yay gibi geriliyor, karnı yere değecek gibi oluyor, küçük kulakları arkaya yatıyordu.
Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi ağır basmaktadır?
A) Betimleme B) Açıklama C) Tartışma D) Öyküleme E) Örnekleme
ÇÖZÜM : Yazar bu kısa parçada bineceği atı tasvir etmektedir. Atın yelesi, kuyruğu ve daha bir çok şeyi hayal etmemizi sağlamıştır. Kısacası bu paragraf güzel bir öznel betimleme örneği diğer adı ile sanatsal betimleme örneği veya diğer adı ile de öznel betimleme örneğidir.(Cevap A)
