Aşağıdakilerden hangisi kaza sebeplerini açıklamak için geliştirilen teorilerden biri değildir?
Şıkları tek tek inceleyelim:
A) Tek neden teorisi
Bu teori, gerçek bir kaza teorisi değildir. Kazaların yalnızca tek bir nedene bağlı olarak meydana geldiğini varsayan, aşırı basitleştirilmiş ve bilimsel temeli olmayan bir yaklaşımdır. Gerçek yaşamda kazalar genellikle birden fazla etkenin birleşimiyle oluşur. Bu nedenle tek neden teorisi, geçerli bir kaza teorisi değildir ve doğru cevap budur.
B) Domino teorisi
1930'larda H.W. Heinrich tarafından geliştirilen bu teori, bir kazanın birbirini takip eden olaylar zincirinin sonucu olduğunu savunur. Beş adım (kalıtım/çevre – kişinin hatası – güvensiz hareket – kaza – zarar) şeklinde ilerler. Kaza önlenebilirliği açısından en çok başvurulan klasik teorilerden biridir.
C) Epidemioloji teorisi
Bu teori, kazaların oluşumunu bulaşıcı hastalıkların yayılması gibi bir modelle ele alır. Çevresel etmenler, kişinin davranışları ve risk faktörleri birlikte değerlendirilir. Özellikle modern risk analizlerinde kullanılan yaklaşımlardandır.
D) İnsan faktörleri teorisi
Bu teori, kazaların temel nedeninin insan hataları olduğunu savunur. Eğitim eksikliği, iletişim problemleri, dikkat dağınıklığı gibi bireysel faktörleri öne çıkarır. Ergonomi ve davranış temelli güvenlik çalışmalarında sıkça kullanılır.
Sonuç:
Doğru cevap: A şıkkıdır. Çünkü "tek neden teorisi", diğer şıklarda yer alan bilimsel temelli kaza analiz modellerine kıyasla geçerli bir teori olarak kabul edilmez. Gerçek kazalar genellikle birden çok faktörün birleşimiyle meydana gelir.
Bulabilirim.com İş Sağlığı ve Güvenliği Soruları Destek Ekibi
